پشیک

دشتی سروده ها

پشیک

دشتی سروده ها

پهلوی گویشی یازده


پسیند از خونه صحرا شُو نوارفت


مث هرشُو سی چینه اُو نوارفت


تو سفره ی کدخدا مرغی تپونده


خروسی تا سوینی خو نوارفت


pesind az khune sahra show nowaraft

mese har show si chine ow nowaraft

tu sofrey kadkhoda morghi tepunde

khorusi ti suweini khow nowaraft


عصر از خانه بیرون رفت و شب برنگشت

مانند هرشب برای دانه و آب برنگشت

توی سفره ی کدخدا مرغ شکم پُری که کباب شده

خروسی تا صبح اصلن خاب نرفت.

پهلوی گویشی ده


برخصین سی مو اُوریشم پلهکا !



ری مو بُرمیت پشکادین زنهکا !



بگین تا دیم بیت دورش کلا دین



مو اُمشو تازه دومادم شی خهکا


berakhsein si mo owrisham pelahka

ri mo bormeit peshkadein zenahka

begein ta deim bit dowresh keladein

mo omshow taze dumadom shi khahka


ای بافته موهای ابریشمین برای من برقصید

به شادباش(شاباش)بر رویم شکلات بپاشید ای زنها !

بگویید تا مادرم بیاید به دورش کِل بزنید

من امشب به زیر خاکها تازه دامادم.

پهلوی گویشی نه



یه موری هم صدی پامو نفهمت


صدی تُپ تُپ گریخامو نفهمت


میوم تو خوت اُمشو دل برُوشو


دعا هاکو کسی شامو نفهمت


ye moori ham sedey pamu  nefahmet

sedey top top gerikhamu nefahmet

meyom tu khowt omshow del borowshu

doa haku kesi shamu nefahmet


یک مورچه هم متوجه صدای پای ما نشود

متوجه صدای قطره قطره گریه هایمان(اشکهایمان) نشود

امشب با ترس و لرز به خابت می آیم

دعا کن کسی از ما نفهمد.


واسو بیو صحرا بهاراودن



                                                         (از زبان مادری دیوانه برای دخترش که مُرده)

مث تو کسی اُم نددن بیصحاب/

هیچی نواگرده وُ خونه ی خراب/

هرچی بگی هیچی نواویت مجاب/

واسو وُدو خونه خُنُکی مُکو

mes to kesi om nededen bissehab/

/hich-chi nowagarde wo khuney kherab

harchi begey hich-chi nowawit mojab/

/wassu wodow khune khonokki moku

کسی را مانند تو بی صاحب ندیده ام/

که اصلن به خانه ی خراب برنگردد/

هرچه به او بگویی اصلن قانع نشود و نپذیرد/

بیا برگرد به خانه و خودت را لوس نکن/


خوت بگو ته گل نمیشی چل روون/

ختسی شی خهکا و همه ش باروون؟/

سی تو کشنگن بگو ایطو خوون؟/

واسو ودو خونه خُنُکی مکو/

khot bogu tah gel nemishi chel ruwen?/

khetsi shi khaqhka wo hamash baruwen/

sy to keshangen bogu itow khuwen?/

wassu wodow khune khonokki moku/

خودت بگو از خجالت زیر زمین نمیروی که چهل روز است/

زیر خاکها خابیده ای و همه اش باران است؟/

برای تو اینگونه قشنگ است؟ اینگونه خوب است؟/

بیا برگرد به خانه و خودت را لوس نکن/


دربا ئی پارچه ی سفیدو دور خوت/

ایکده دل تو نوشت گُت گُت/

دل مو مرو ایکده تو خُت و پُت/

واسو ودو خونه خُنُکی مکو/

derba ee parchey sefidu dowre khot/

ikkede del to neveshet gotte got/

del mo meru ikkede tu khoto pot/

wassu wodow khune khonokki moku/

این پارچه ی سفید را از دور خودت دربیاور/

این قدر دل تو بزرگ بزرگ نباشد/

دل مرا این قدر نلرزان/

بیا برگرد به خانه و خودت را لوس نکن/


ئی چه کلنگین که وُ خوت ات ددن؟!/

ایهمه سنگ چن که ری خوت ات ندن؟!/

خلخنه سی گت و کُچک واودن/

واسو ودو خونه خُنُکی مکو/

ee che kelangin ke wo khot et neden?!/

eeheme sang chen ke ry khot et neden?!/

khelkhene sy gotto kochak wawoden/

wassu wodow khune khonokki moku

این چه فریبی ست که به خودت داده ای؟!/

اینهمه سنگ چیست که روی خودت چیده ای؟!/

باعث خنده ی تمسخرآمیز افراد بزرگ و کوچک شده/

بیا برگرد به خانه و خودت را لوس نکن/


زشتکی اسمت که ری سنگش نوشت؟/

فیسکی و خیلی کشنگش نوشت؟/

سرخ و سیه و همه رنگش نوشت؟/

واسو ودو خونه خنکی مکو/

zeshteki esmet ke ry sangesh nowosht?/

fiseki yo kheily keshangesh nowosht?/

sorkho siah wo heme rangesh nowosht?/

wassu wodow khune khonokki moku/

چنین باعث زشتی(بی آبرویی) چه کسی نامت را روی سنگ نوشت؟

با فیس و افاده و خیلی قشنگ نوشت؟/

سرخ و سیاه و با همه رنگ نوشت؟/

بیا برگرد به خانه و خودت را لوس نکن/


ریت امه که ختدی درازی دراز؟/

هرچی آدم ری تو اشو خوند نماز؟/

اروا سگت کرد دی خوت سرفراز !!/

واسو ودو خونه خنکی مکو/

rit eme ke khetdy derazey deraz?/

harchi adam ry to eshu khund nemaz?/

arwa seget kerd deye khot sarferaz/

wassu wodow khune khonokki moku/

خجالت نکشیدی که دراز کشیدی و خابیدی؟/

هرچه آدم روی تو نماز خاندند؟/

ارواح سگ مادرت را سرفراز کردی !!/

بیا برگرد به خانه و خودت را لوس نکن/


حالا مسیمم زه تو فرک سرت/

تو سیچه جهل کرسی با چهشی ترت؟/

موز ما که دور دس میکنم جیگرت/

واسو ودو خونه خنکی مکو/

hala mosimam ze tu farke seret/

to siche jahl kersi ba chahshey teret?/

muz ma ke dowr das mikonom jigeret/

wassu wodow khune khonokki moku/

حالا مشتی هم توی سرت زدم/

تو چرا با جشمهای خیست قهر کرده ای؟/

خودت را با ادای گریه درآوردن لوس نکن که جگرت را به دور دست می پیچم/

بیا برگرد به خانه و خودت را لوس نکن/


جهل میکنی مثل بُچا واوسی/

هیچ نمیگی شام وُ صدا واوسی/

ختسی شی خهکا نه گنا واوسی/

واسو ودو خونه خنکی مکو/

jahl mikoni mesle bocha wawosi/

hich nemigey sham wo seda wawosi/

khetsi shi khahka ne gena wawosi?/

wasssu wodow khune khonokki moku/

قهر میکنی مثل بچه ها شده ای/

هیچ حرفی با من نمیزنی و ساکت مانده ای/

بزیر خاکها خابیده ای مگر دیوانه شده ای؟/

بیا برگرد به خانه و خودت را لوس نکن/


ماری وامینت شی چشت راساوه/

دندله میشیت تو گشت راساوه/

میت یه گزیم میده تشت راساوه/

واسو ودو خونه خنکی مکو/

mary waminet shi cheshet rasawe/

dandele mishit tu geshet rasawe/

mit ye gozim mide teshet rasawe/

wassu wodow khune khonokki moku/

ماری زیر چشمهایت را نیش میزند بلند شو/

هزارپا توی گوشت میرود بلند شو/

عقربی می آید و آتشت میزند بلند شو/

بیا برگرد به خانه و خودت را لوس نکن/


خوت تک و تینا بوی دی ریم سیه !/

نصف شو اونجا بوی دی ریم سیه !/

کفتارا، گرگا بوی دی ریم سیه !/

واسو ودو خونه خنکی مکو/

khot teko teina buy dey rim siah/

nesfe show unja buy dey rim siah/

kaftara gorga buy dey rim siah/

wassu wodow khune khonokki moku/

خودت تک و تنها ای وای مادر رویم سیاه !/

نصف شب در آنجا ای وای مادر رویم سیاه !/

کفتارها، گرگها ای وای مادر رویم سیاه/

بیا برگرد به خانه و خودت را لوس نکن/


حالا مو ویلون، حالا مو بیصحاب/

حالا مو بیکس، حالا خونه خراب/

میت دل تو ایکده میدیم عذاب؟/

واسو ودو خونه خنکی مکو/

hala mo weilun hala mo bissehab/

hala mo bikas hala khune kharab/

mit dele to ikkede midey ezab?/

wassu wodow khune khonokki moku/

حالا من ویلان و آواره، حالا من بدون صاحب/

حالا من بیکس، حالا خانه خراب/

دلت می آید اینهمه مرا آزار میدهی؟/

بیا برگرد به خانه و خودت را لوس نکن/


روسوی بدنومی چه کارین دست؟/

غصه گدازت که دی بیکست/

ایهمه مدت هنیزا نی بست؟/

واسو ودو خونه خنکی مکو/

russuwey badnumi che karin deset?/

ghosse godazet ke deye bikeset/

iheme moddat heniza ni beset?/

wasssu wodow khune khonokki moku/

چه کاری بدست گرفته ای که موجب رسوایی و بدنامی شده/

مادرت را از غصه گداخته ای/

اینهمه مدت هنووز کافی ات نیست؟/

بیا برگرد به خانه و خودت را لوس نکن/


خوت وُ خو اتزت که شی کار در بشی/

از جامر و درف و خشار دربشی/

مث خر دیزه ی که شی بار در بشی !!/

واسو ودو خونه خنکی مکو/

khot wo khow et zat ke shi kar dar beshi/

az jamero darfo kheshar dar beshi/

mes khere dizey ke shi bar dar beshi/

wassu wodow khune khonokki moku/

خودت را به خاب زدی که از زیر کار خودت را کنار بکشی/

از جارو و ظرف و آشغال خودت را کنار بکشی/

مانند الاغ سیاهی که از زیر بار فرار میکند !!/

بیا برگرد به خانه و خودت را لوس نکن/


نصف شوی بر تو میوم دزکی/

سیچه جواوم نمیدی برمکی؟/

شی مو همه ش میکنی کپ لنجکی !/

واسو ودو خونه خنکی مکو/

nesfe showi ber to meyom dozzeki/

shche jowawom nemidey bormeki?/

shey mo hamash mikoni kap lonjeki !/

wassu wodow khune khonokki moku/

نیمه ی شب مخفیانه پیش تو می آیم/

چرا حتا با ابرویی پاسخم را نمیدهی؟/

همه اش لبت را برای من میگزی/

بیا برگرد به خانه و خودت را لوس نکن/


اُم ندن اونجا سی تو بخچه ی لواس/

کاسه ای هم اُو کمی هم نو و ماس/

راساوه بی کاولیت بی خواص!/

واسو ودو خونه خنکی مکو/

om neden unja si to bokhchey lewas/

kase-ee ham ow kemi ham nu wo mas/

rasawe bi kawliate bi khowas/

wassu wodow khune khonokki moku/

برایت در آنجا بقچه ای لباس گذاشته ام/

کاسه ای هم آب و کمی هم نان و ماست گذاشته ام/

بلند شو ای نالایق بی خاصیت!/

بیا برگرد به خانه و خودت را لوس نکن/


بیت میخونم سر تیر کاری بیو/

ایکده خوم می تو بُداری بیو/

پُراودن سطل خشاری بیو/

واسو ودو خونه خُنُکی مکو/

beit mikhunom ser tire kary biow/

ikkede khowm mey tu bodary biow/

porraweden satle kheshary biow/

wassu wodow khune khonokki moku/

نفرینت میکنم سر تیر کاری بیا/

اینقدر در خابم می آیی در بیداری بیا/

سطل آشغالی پُر شده بیا/

بیا برگرد به خانه و خودت را لوس نکن/


نندی حلالت نِوِشت شیر مو/

سیچه ایکد دس میگری دیر مو/

واوُسی هم زودی تو جون سیر مو؟!/

واسو ودو خونه خُنُکی مکو/

nandi helalet neweshet shire mo/

siche ikad das migery dire mo?/

wawosi hem zudi to jun sire mo?!/

wassu wodow khune khonokki moku/

اگر نیامدی شیرم حلالت نباشد/

چرا اینقدر خودت را از من دور نگه میداری؟/

به همین زودی از من بیزار و جان سیر شده ای؟!/

بیا برگرد به خانه و خودت را لوس نکن/


تال تال مینی مو سفیداوُدن/

خونه تو چهشام پُرِ دیداوُدن/

خوم دی بواتم نااُمیداودن/

واسو ودو خونه خُنُکی مکو/

tal tale miney mo sefidawoden/

khune tu chahsham pore didawoden/

khowm di buwatam naomidawoden/

wassu wodow khune khonokki moku/

تار تار موی من سفید شده/

خانه جلوی چشمانم پُر از دود شده/

خاب دیدم پدرت هم نااُمید شده/

بیا برگرد به خانه و خودت را لوس نکن/


واسو بیو دی گپمو میزنن/

می خنن و هی شپمو میزنن/

عدل حساوی شی تپمو میزنن/

واسو ودو خونه خُنُکی مکو/

wassu biow dey gepemu mizenan/

mikhenano hey shepemu mizenan/

adl hesawi shey tepemu mizenan

wassu wodow khune khonokki moku/

بردار بیا مادر دارند حرفمان را میزنند/

به ما میخندند و از شادی دارند کف میزنند/

دقیقن انگار با چوب تنه ی درخت خرما ما را میزنند/

بیا برگرد به خانه و خودت را لوس نکن/


گوشواری که بر حراجی ات خری/

نندی تا اُمشو مرونم تو گُِری/

گپ بزه نه گنگاوسی؟! نه کری؟!/

واسو ودو خونه خُنُکی مکو/

gushwari ke ber heraji om khery/

nandi ta omshow merunom tu goeri

gap beze ne gongawosi?! ne keri?!/

wassu wodow khune khonokki moku/

گوشواری را که پیش حراجی خریدی/

اگر تا امشب نیامدی در چاله می اندازم/

حرف بزن مگر لال شده ای؟! مگر کری؟!/

بیا برگرد به خانه و خودت را لوس نکن/


گردنت ایکد سیچه باراودن؟/

واسو بیو صحرا بهاراودن/

موکی گشته و گذاراودن/

واسو ودو خونه خُنُکی مکو/

gardenet ikad siche barawoden?/

wassu biow sahra baharawoden/

mowkeye gashte wo gozarawoden/

wassu wodow khune khonokki moku/

چرا اینهمه غرور بیجا تو را گرفته؟/

بیا برگرد که صحرا بهار شده/

موقع گشت و گذار شده/

بیا برگرد به خانه و خودت را لوس نکن/


خاک تو سرت هی ترشو می چینن/

زنبیل زنبیل سی خوشو می چینن/

هی تو "چم" و تو "دو چشو"  می چینن/

واسو ودو خونه خُنُکی مکو/

khak tu seret hey toroshu michinan/

zanbil zanbil si khoshu michinan/

hey tu chemo tu do cheshu michinan/

wassu wodow khune khonokki moku/

خاک توی سرت دارند ترشو"نوعی گیاه خودروی خوردنی" می چینند/

زنبیل زنبیل برای خودشان می چینند/

دارند از توی "چم" و  "دوچشو" می چینند/

بیا برگرد به خانه و خودت را لوس نکن/


پام دیگه معنیم نمیکوت رمبسم/

گاولکن کار مو آخ بیکسم/

شوم نمیشام عدل هوختم ری دسم/

واسو ودو خونه خُنُکی مکو/

pam dige manim nemikut rombesom/

gaweleken kare mo akh bi kesom/

showm nemishan adl hukhetom ri desom/

wassu wodow khune khonokki moku/

پایم دیگر به من کمک نمیکند(نمی توانم راه بروم) ویران شده ام/

کارم شده چهار دست و پا راه رفتن، آخ که کسی را ندارم/

شب نمی توانم درست بر روی دستم بخابم/

بیا برگرد به خانه و خودت را لوس نکن/


گهپی آخر موت اِشت یا که نه؟/

عدلکو وازت که چشت یا که نه؟/

مشنه صدام هر دو گشت یا که نه؟/

واسو ودو خونه خُنُکی مکو/

gahpeye akher moteshet ya ke na?/

adleku wazet ke cheshet ya ke na?/

mashne sedam har do geshet ya ke na?/

wassu wodow khune khonokki moku/

آخرین حرفهای مرا شنیدی یا که نه؟/

چشمهایت را درست باز کردی یا که نه؟/

هر دو گوشت صدایم را میشنود یا که نه؟/

بیا برگرد به خانه و خودت را لوس نکن/


پهلوی گویشی هشت

 


تو ظهر چاس، افتو بی توردن

too zohre chas aftow bey toworden

همی جا شو، چه سر زندی توردن؟

hemey ja show che ser zendey toworden

دلم صافیت بردن ای و کروون

delom safit borden ey wokorwoon

ئی چهشا نی خوتن یا جی توردن؟

ee chahsha ney khoten ya jey toworden


برگردان:


درست وسط ظهر، آفتاب را ناپدید کرده ای


همه جا را شب کرده ای، چه بر سر زندگی آورده ای؟


دلم را کاملن برده ای من بقربانت


این چشمها مال خودت هست یا از جایی آورده ای؟